Báo cáo mới nhất từ Cục Hải quan cho thấy bức tranh có gam màu sáng của ngành điều Việt Nam trong năm 2025. Tính chung 10 tháng, xuất khẩu hạt điều đạt 628,09 nghìn tấn với tổng trị giá 4,277 tỷ USD. 

Điểm đáng chú ý là trong khi lượng xuất khẩu chỉ tăng nhẹ 2,8% so với cùng kỳ năm 2024, thì kim ngạch thu về lại ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng lên tới 19,4%. Sự chênh lệch này cho thấy giá trị hạt điều Việt Nam trên thị trường quốc tế đang được định vị ở mức cao hơn đáng kể so với trước đây.

Đặc biệt, giá bình quân xuất khẩu hạt điều của Việt Nam trong 10 tháng qua đạt 6.811 USD một tấn, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Đà tăng này vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt khi chỉ tính riêng tháng 10/2025, giá xuất khẩu bình quân đã chạm mức 6.885 USD một tấn, nhích nhẹ so với tháng trước và tăng gần 6% so với cùng kỳ 2024. Trong tháng 10 này, các doanh nghiệp trong nước đã xuất đi 73,2 nghìn tấn hạt điều, thu về 504,2 triệu USD.

Trung Quốc dẫn đầu đà tăng trưởng, Mỹ và Hà Lan giảm nhiệt

Về cơ cấu thị trường, 10 tháng đầu năm 2025 chứng kiến sự dịch chuyển dòng chảy hàng hóa rõ rệt. Ba thị trường chủ lực gồm Trung Quốc, Hoa Kỳ và Hà Lan đang nắm giữ gần 51% tổng lượng xuất khẩu của ngành điều Việt Nam. 

Tuy nhiên, diễn biến tại từng thị trường lại có sự phân hóa mạnh. Trong khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ và Hà Lan có xu hướng giảm về lượng, thì thị trường Trung Quốc lại nổi lên như một “cứu cánh” với tốc độ tăng trưởng vượt bậc.

Cụ thể, Trung Quốc hiện đã trở thành thị trường xuất khẩu hạt điều lớn nhất của Việt Nam với mức tăng trưởng đột biến cả về lượng và giá trị. 

Lũy kế 10 tháng, lượng hàng xuất sang thị trường tỷ dân này đạt 142,5 nghìn tấn, mang về 910,18 triệu USD, tương ứng mức tăng 38% về lượng và tăng tới 53,7% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. 

Bên cạnh Trung Quốc, dòng hạt điều Việt cũng đang chảy mạnh sang các thị trường tiềm năng khác như Đức, Ả rập Xê út và Lít-va với mức tăng trưởng đáng khích lệ.

Việt Nam chi phối hơn 70% thị phần tại Đức

Nếu Trung Quốc là thị trường tăng trưởng nóng về số lượng, thì Đức lại là thị trường khẳng định vị thế và chất lượng của hạt điều Việt Nam. 

Số liệu từ Cơ quan Thống kê châu Âu chỉ ra rằng, trong 8 tháng đầu năm 2025, Đức đã chi hơn 290 triệu USD để nhập khẩu 39,3 nghìn tấn hạt điều từ các thị trường ngoại khối, tăng 29,5% về lượng và hơn 50% về trị giá so với cùng kỳ.

Tại nền kinh tế lớn nhất châu Âu này, Việt Nam đang giữ vị thế “ngôi vương” tuyệt đối. Trong 8 tháng đầu năm, Việt Nam cung cấp 71,83% tổng lượng và chiếm 71,58% tổng trị giá nhập khẩu hạt điều của Đức. 

Con số này cho thấy sự nới rộng thị phần đáng kể so với mức khoảng 66-67% của cùng kỳ năm ngoái. Đứng ở vị trí thứ hai là Bờ Biển Ngà nhưng khoảng cách khá xa, khi quốc gia này chỉ chiếm hơn 21% thị phần.

Đặc biệt, mức giá hạt điều nhập khẩu vào Đức cao hơn hẳn so với mặt bằng chung. Giá bình quân nhập khẩu hạt điều của Đức từ thị trường ngoại khối trong 8 tháng đạt 7.397 USD một tấn, tăng 16,2% so với cùng kỳ. 

Con số này cao hơn khoảng 586 USD mỗi tấn so với giá xuất khẩu bình quân chung của Việt Nam (6.811 USD/tấn), cho thấy Đức là thị trường chấp nhận chi trả cao cho các sản phẩm chất lượng.

Riêng trong tháng 8/2025, dù lượng nhập khẩu của Đức có giảm nhẹ so với tháng 7, nhưng so với cùng kỳ năm 2024 vẫn ghi nhận mức tăng trưởng tích cực. Giá nhập khẩu trong tháng này đạt 7.356 USD một tấn, vẫn duy trì đà tăng hơn 14% so với năm ngoái.

Theo đánh giá của Mordor Intelligence, thị trường hạt điều Đức dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) khoảng 4,1% trong giai đoạn 2025–2030. 

Với lợi thế lớn về năng lực chế biến sâu, đặc biệt là các dòng sản phẩm hạt điều vỏ lụa phù hợp thị hiếu, cùng chất lượng hạt vượt trội, Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục là nguồn cung chủ lực không thể thay thế tại Đức trong những năm tới.

Biến động nguồn cung toàn cầu và sự trỗi dậy của Campuchia

Bức tranh ngành điều thế giới đang chứng kiến nhiều thay đổi quan trọng từ các quốc gia sản xuất lớn. Tại Campuchia, Hiệp hội hạt điều nước này cho biết sản lượng 8 tháng đầu năm 2025 đạt 940 nghìn tấn, mang về doanh thu xuất khẩu khoảng 1,4 tỷ USD.

Với lợi thế quỹ đất và khí hậu, Campuchia đang phát triển mạnh giống điều M23 cỡ lớn, năng suất cao và có khả năng kháng bệnh tốt. Quốc gia này đặt mục tiêu sản lượng 1,2 triệu tấn vào năm 2030.

Sự vươn lên của Campuchia đang thu hút sự chú ý của Ấn Độ. Tại bang Andhra Pradesh (Ấn Độ), ngành điều đang đối mặt với khủng hoảng do cây trồng già cỗi và năng suất thấp, khiến các nhà máy chỉ hoạt động được 50-60% công suất và phải phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu từ châu Phi.

Hiệp hội các nhà sản xuất hạt điều tại đây đang thúc đẩy việc hợp tác và nhập khẩu giống điều M23 từ Campuchia để cải thiện năng suất, vốn được đánh giá cao gấp ba lần so với các giống địa phương của Ấn Độ.

Trong khi đó, tại châu Phi, Tanzania đặt mục tiêu đầy tham vọng với sản lượng 700.000 tấn cho vụ mùa 2025/2026, tăng hơn 32% so với niên vụ trước. Chính phủ nước này đã đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng kho bãi và các chương trình hỗ trợ nông dân.

Tuy nhiên, các tổ chức quốc tế và mô hình dự báo AI lại đưa ra cái nhìn thận trọng hơn với mức dự báo chỉ khoảng 563.000 tấn. Dù vậy, với lợi thế mùa thu hoạch từ tháng 10 đến tháng 1, lệch pha so với Tây Phi, hạt điều Tanzania vẫn duy trì được vị thế cạnh tranh về giá và chất lượng trên thị trường quốc tế.

(Theo Nongthonviet.com.vn)