Việc giá tăng cao là con dao hai lưỡi. Nông dân được hưởng lợi, nhưng các nhà xuất khẩu lại chịu áp lực lớn từ những hợp đồng không thể giao đúng hạn”.
Giá cà phê đã tăng vọt lên mức cao nhất trong gần 50 năm, chạm ngưỡng 3,36 USD/pound trên sàn giao dịch ICE, đánh dấu một sự biến động lớn trong ngành cà phê toàn cầu.
Thời tiết khắc nghiệt tại Brazil và Việt Nam – hai nhà cung cấp cà phê lớn nhất thế giới – đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng toàn cầu. Tại Brazil, hạn hán lịch sử kéo dài vào đầu năm 2024 đã làm giảm đáng kể năng suất cà phê arabica, loại hạt cao cấp chủ yếu dùng để rang xay. Mặc dù mưa đã xuất hiện vào tháng 10, độ ẩm đất vẫn quá thấp, khiến cây chỉ ra lá mà không đủ hoa để tạo quả. Bên cạnh đó, nhiều trang trại cà phê bị ảnh hưởng cháy rừng tại khu vực.
Tại Việt Nam, tình hình không khả quan hơn khi các tỉnh Tây Nguyên – khu vực trồng robusta trọng điểm – đối mặt với hạn hán nghiêm trọng và mưa lớn liên tiếp, gây gián đoạn vụ thu hoạch. Theo ông Trịnh Đức Minh, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột, sản lượng cà phê tại Đắk Lắk trong niên vụ 2024-2025 dự kiến giảm 15% so với năm trước, chỉ còn khoảng 442.000 tấn.
Ngoài ra, hiện tượng tích trữ cà phê để chờ giá cao hơn cũng góp phần đẩy giá tăng vọt. Theo ước tính, tại Việt Nam, khoảng 150.000-200.000 tấn cà phê – tương đương 10-13% sản lượng thu hoạch đã bị giữ lại. Bà Trần Thị Lan Anh, Phó Giám đốc Công ty Vĩnh Hiệp, nhận định: “Nông dân đang kỳ vọng giá có thể tăng lên 150.000 đồng/kg trong năm tới, từ mức đỉnh hiện tại là 130.000 đồng/kg”.
Giá cà phê cao đã mang lại lợi ích lớn cho người nông dân tại Việt Nam, giúp cải thiện thu nhập bất chấp chi phí sản xuất tăng cao. Tuy nhiên, việc tích trữ cà phê đã khiến các nhà xuất khẩu gặp khó khăn trong việc hoàn thành hợp đồng và buộc nhiều doanh nghiệp phải nhập khẩu cà phê từ các nước như Brazil, Indonesia và Ấn Độ để duy trì hoạt động.
Tại Brazil, các công ty giao dịch cà phê như Atlantica và Cafebras đang phải tìm kiếm tái cấu trúc nợ do chi phí phòng ngừa rủi ro tăng cao. Trong khi đó, các nhà rang xay lớn như Nestlé phải tăng giá bán lẻ để bù đắp chi phí nguyên liệu, dẫn đến nguy cơ mất thị phần khi người tiêu dùng chuyển sang các thương hiệu giá rẻ hơn.
Biến đổi khí hậu được coi là yếu tố trung tâm gây ra thời tiết bất thường tại các khu vực trồng cà phê. Sản lượng arabica của Brazil năm 2025 dự kiến giảm 10,5%, xuống còn 40 triệu bao, trong khi sản lượng robusta của Việt Nam cũng có thể giảm 10%.
Ông Lê Đức Huy, Giám đốc điều hành Simexco Đắk Lắk, chia sẻ: “Việc giá tăng cao là con dao hai lưỡi. Nông dân được hưởng lợi, nhưng các nhà xuất khẩu lại chịu áp lực lớn từ những hợp đồng không thể giao đúng hạn”.
Trong bối cảnh giá cà phê tăng cao, ngành cà phê toàn cầu đang đối mặt với áp lực phải cải tiến sản xuất và thích ứng với biến đổi khí hậu. Nhiều nông dân tại Việt Nam đã bắt đầu đầu tư vào công nghệ tưới tiêu và cải tiến giống cây trồng để tăng năng suất trong tương lai.
Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo rằng giá cà phê có thể tiếp tục biến động mạnh trong thời gian tới. Khi sản lượng tại Brazil và Việt Nam chưa kịp phục hồi, thị trường tiêu dùng toàn cầu vẫn sẽ phải đối mặt với nguy cơ thiếu hụt nguồn cung và giá cả leo thang.
Sự biến động này không chỉ là câu chuyện của người nông dân hay nhà xuất khẩu, mà còn đặt ra thách thức lớn cho toàn bộ chuỗi cung ứng cà phê từ sản xuất, giao dịch đến tiêu dùng.
(Theo Nguoiquansat.vn)
